«Չմոռանանք շնորհակալություն հայտնել բոլոր այն տղաներին, որոնց շնորհիվ մենք ապրում ենք ու ստեղծագործում»

Հայտնի են էստրադային-հայրենասիրական երգի մրցույթի մրցանակակիրները: Մրցույթի եզրափակիչ փուլը կայացավ «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահում: Կոմպոզիտորների ստեղծագործությունները հնչեցին հայ երգարվեստի հայտնի երգիչ-երգչուհիների կատարմամբ (Աննա Մայիլյան, Էմմա Պետրոսյան, Արամո, Արթուր Իսպիրյան, Սևակ Ամրոյան, Լուսինե Կչոզյան, Մերի Մնջոյան և այլք): Երկրորդ մրցանակին արժանացան չորս կոմպոզիտոր` Ավետիս Բերբերյան, Ալբերտ Աբգարյան, Երվանդ Երզնկյան և Էդմոնդ Մակարյան: Երրորդ մրցանակային տեղը կիսեցին Գեղունի Չթչյանը, Շուշան Սարգսյանը, Կոնստանտին Պետրոսյանը: Տրվեցին նաև երիտասարդական և խրախուսական մրցանակներ: Առաջին մրցանակ չշնորհվեց:

Մրցույթը նվիրված էր Հայաստանի անկախության 25-ամյակին և կյանքի էր կոչվել Համաշխարհային հայկական կոնգրեսի, Ռուսաստանի հայերի միության, ՀՀ սփյուռքի նախարարության ու Հայաստանի կոմպոզիտորների միության համատեղ ջանքերով: Բեմում էր Հայաստանի հանրային ռադիոյի էստրադային-սիմֆոնիկ նվագախումբը (գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր՝ Երվանդ Երզնկյան): Ելույթ ունեցավ նաև պաշտպանության նախարարության «Զորական» անսամբլը։

Մեր զրուցակիցը կոմպոզիտոր ԷԴՄՈՆԴ ՄԱԿԱՐՅԱՆՆ է, որի «Արժանի» երգը, Սևակ Ամրոյանի կատարմամբ, արժանացավ երկրորդ մրցանակի: Երգը նվիրված է Արցախյան ազատամարտի հերոսներին: Էդմոնդ Մակարյանը հեղինակ է սիմֆոնիկ, կամերային ստեղծագործություննների, ֆիլմերի երաժշտության, ինչպես նաև հինգ տասնյակից ավելի երգերի, որ կատարել են հայ երգարվեստի ներկայացուցիչները` Սյուզան Մարգարյան, Անդրե, Սոֆի Մխեյան, Դալիթա և այլք:

-Ո՞րն է էստրադային-հայրենասիրական երգի մրցույթի հիմնական նպատակը:
-Նպատակն առաջին հերթին արվեստագետին, տվյալ դեպքում` պրոֆեսիոնալ կոմպոզիտորին խրախուսելն է: Այս մրցույթը հնարավորություն տվեց ներկայանալու այն կոմպոզիտորներին, ովքեր ստեղծել են մեր երկրին նվիրված գեղեցիկ, ներկայանալի ստեղծագործություններ:
-Մասնակիցները շա՞տ էին:
-Ներկայացվել է մի քանի տասնյակ հայտ, ընտրվել են 15-ը:
-Մրցույթը շարունակական կլինի նաև ա՞յլ թեմաներով:
-Առաջ Աստված: Արվեստագետին խրախուսելը ցանկալի է:
-Էստրադային ժանրը մասսայականություն է վայելում, սակայն այն, ինչ լսվում է այսօր մեր եթերում և բեմերից, դժվար է էստրադա կոչել: Ստացվում է՝ մեզանում տարածում է գտել խառնածի՞ն երաժշտությունը: Եվ առհասարակ, ի՞նչ խնդիրներ կան ոլորտում:
-Էստրադան մատչելի, հեշտ ընկալվող ժանր է: Դա է պատճառը, որ բոլոր երկրներում էստրադան գերազանցում է երգարվեստի մյուս ճյուղերին: Մեզ մոտ մի շարք պատճառներ, այդ թվում` սոցիալական խնդիրները, հանգեցրին էստրադային ժանրի աղավաղմանը: Շատ հաճախ երգիչը գերադասում է ինքը գրել երգը, թեկուզ ոչ լավ, որ չվճարի երգի համար: Կամ նախընտրում է ոչ պրոֆեսիոնալ երգահանի երգը, որովհետև ավելի մատչելի է գնային առումով: Կարող է նաև նախընտրությունը տալ ոչ պրոֆեսիոնալին, որովհետև նրա երգերից մեկը հաջողված է: Մեր երկրին մշակութային հստակ քաղաքականություն է պետք, անհրաժեշտ է յուրաքանչյուր ոլորտ վստահել պրոֆեսիոնալներին, ինքնուսները ոլորտի զարգացման կամ պահպանման գործում (որքան էլ երբեմն բախտները բերում է կամ գումար ունեն) ոչինչ տալ չեն կարող: Նույն կերպ դերձակը կարող է իրեն բժիշկ հռչակել (ինչ է թե՝ կարել գիտի ու գլուխ կհանի), ժամագործն էլ՝ ինքնաթիռի մեխանիկ: Այս օրինակները կհանգեցնեն սպանդի, իսկ ո՞վ ասաց, որ հոգևոր սպանդ չի լինում: Ավելին, հոգևորից, բարձրարժեքից հեռու մարդը վերածվում է «մեխանիկական էակի». մտածել է պետք:
-Առանձնանո՞ւմ է հայկական էստրադան և կարո՞ղ է տարածում գտնել արտերկրում, գրավել օտարերկրյա ունկնդրին:
-Հայկական էստրադան, իհարկե, առանձնանում է: Ակնհայտ են հայկական էլեմենտները, հայկական հոգին, զգացմունքայնությունը: Ինչ վերաբերում է տարածմանը, արտասահմանյան երգերը տարածում են գտնում, առաջին հերթին, գովազդի շնորհիվ, չհաշված, որ շուկան, լսարանը մեծ են: Բայց ո՞վ է ասում, որ Հայաստանում չեն ստեղծվում երգեր, որ կարող են դուրս գալ մեր երկրի սահմաններից, մրցակցել, օրինակ, ֆրանսիական, իտալական էստրադային երգերի հետ: Խնդիրը ճիշտ կոմերցիան է, ֆինանսական ներդրումներն ու գովազդը:
-Անդրադառնանք մրցույթին: Առաջին մրցանակ չշնորհվեց, ի՞նչն էր պատճառը: Առանձնացող երգ չկա՞ր:
-Ես Ձեր հարցին կպատասխանեմ ԿՄ նախագահ Արամ Սաթյանի խոսքով` վատ երգեր չկային, ինչը դժվարացնում էր ընտրությունը, և որպեսզի տարբերակում չդրվի, առաջին մրցանակ չշնորհվեց:
-Ինչո՞ւ չկար «Հանդիսատեսի համակրանք» մրցանակը, ի վերջո, երգերը գրվում են երաժշտասեր հանրության համար:
-Բոլոր մրցույթները չեն կարող նույն ձևաչափով լինել: Հանրության գնահատականները հաշվի առնելու համար պետք է երգերը տարածվեին համացանցով, ինչը հակասում էր մրցույթի բուն ձևաչափին: Պետք է ներկայացվեին երբևէ չհնչած երգեր: Այդ դեպքում ինչպե՞ս պետք է որոշվեր հանդիսատեսի համակրանքը` ծափահարություններո՞վ: Դա արդեն իրատեսական ու օբյեկտիվ չէր լինի, եթե հաշվի առնենք, որ համերգին ներկա էին կոմպոզիտորների ընկերները, հարազատները:
-Ի՞նչ է արվելու, որ մրցույթին ներկայացված երգերը ապրեն, տարածվեն:
-Դա կախված է արդեն կոմպոզիտորի և կատարողի նկրտումներից: Իմ երգի պարագայում կարող եմ ասել, որ ես և Սևակ Ամրոյանը ծրագրեր շատ ունենք: ՈՒզում ենք երգին երկրորդ կյանք տալ: Կլինի զուգերգի տեսքով, կարծում եմ, նաև տեսահոլովակ կունենա: Բայց այս պահին փակագծերը չբացեմ:
-Անսպասելի՞ էր հաղթանակը, թե՞ վստահ էիք, որ երգը գնահատվելու է:
-Վստահ էինք, որ լավ ենք աշխատել: Կարծում եմ` անիմաստ է մրցույթին մասնակցելը, եթե չունես քո առջև դրված նպատակներ ու հաղթելու ցանկություն:
-Տպավորություն կար, որ քառօրյա պատերազմից հետո է գրվել Ձեր երգը:
-Ապրիլյան դեպքերից առաջ այն արդեն կար մտքումս: Պատերազմը դեռ չի ավարտվել: Մենք՝ արվեստագետներս, մեր արվեստով պետք է միշտ լինենք բանակի, զինվորների կողքին, քաջալերենք նրանց ՝ չմոռանալով շնորհակալություն հայտնել բոլոր այն տղաներին, որոնց շնորհիվ մենք ապրում ենք ու ստեղծագործում:

Զրուցեց Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԸ
Լուսանկարները՝ Մարիամ ՂԱԶԱՆՉՅԱՆԻ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ